در مرثیت شهید بلخی

کـــــاروان شـــــهـــــیـــــد رفـــــت از پـــــیــــشو آن مــــا رفــــتــــه گــــیـــر و مــــی انــــدیـــشاز شــــمــــار دو چــــشــــم یــــک…

کـــــاروان شـــــهـــــیـــــد رفـــــت از پـــــیــــش و آن مــــا رفــــتــــه گــــیـــر و مــــی انــــدیـــش
از شــــمــــار دو چــــشــــم یــــک تـــــن کــــم وز شــــــمــــــار خــــــرد هــــــزاران بــــــیــــــش
تـــــوشــــه جــــان خــــویــــش ازو بـــــربـــــای پــــیــــش کــــایــــدت مــــرگ پــــای آگــــیــــش
آن چــــه بــــا رنــــج یــــافــــتــــیــــش و بــــذل تــــو بــــه آســــانــــی از گــــزافــــه مــــدیــــش
خـــویـــش بـــیـــگـــانـــه گـــردد از پـــی ســـود خــــواهــــی آن روز مــــزد کــــمــــتـــــر دیــــش
گـــرگ را کـــی رســــد صـــلـــابــــت شــــیـــر؟ بــــاز را کـــی رســـد نـــهـــیـــب شـــخـــیـــش؟
***
رهـــی ســـوار و جـــوان و تـــوانـــگـــر از ره دور بـه خـدمـت آمـد، نـیـکـو سـگـال و نـیـک انـدیـش
پــسـنـد بــاشـد مـر خـواجـه راپــس از ده سـال کـــه: بـــاز گـــردد پـــیـــر و پـــیـــاده و درویـــش؟
***
ای لــــک، ار نــــاز خــــواهــــی و نــــعــــمــــت گــــــرد درگــــــاه او کــــــنـــــی لـــــک و پــــــک
یـــخـــچـــه بـــاریـــد و پـــای مـــن بـــفـــســـرد ورغ بـــــر بـــــنــــد یــــخـــــچـــــه را ز فـــــلــــک
***
بــسـا کـه مـسـت دریـن خــانـه بــودم وشـادان چـنـان کـه جـاه مـن افـزون بــد از امـیـر و مـلـوک
کـنـون هـمـانـم و خـانـه هـمـان و شـهـر هـمـان مـرا نـگـویـی کـز چــه شـدسـت شـادی سـوک؟
***
زان می، که گر سـرشـکی ازان درچـکـد بـه نیل صــدســال مــســت بــاشــد از بــوی او نــهـنــگ
آهــو بـــه دشــت اگــر بـــخــورد قــطــره ای ازو غــرنــده شــیـر گــردد و نــنــدیـشــد از پــلــنــگ
***
مـــی لـــعـــل پــــیـــش آر و پــــیـــش مـــن آی بــه یــکــدســت جــام و بــه یـکــدســت چــنــگ
از آن مـــــی مـــــرا ده، کـــــه از عـــــکـــــس او چـــو یــاقــوت گــردد بـــه فـــرســـنــگ ســـنــگ
***
کـســان کـه تــلـخــی زهـر طـلـب نـمـی دانـنـد تـــرش شـــونــد و بـــتـــابـــنــد روز زاهــل سؤال
تـرا کـه مـی شـنـوی طـاقـت شـنـیـدن نـیسـت مـرا کـه مـی طـلـبـم خـود چـگـونـه بـاشـد حـال؟
شـکـفـت لـالـه تـوزیغـال بـشـکـفـان کـه هـمـی بــه دور لــالــه بــه کــف بــرنــهــاده بــه، زیـغــال
***
دریـــغــــم آیـــد خــــوانـــدن گـــزاف وار دو نـــام بــــزرگـــوار دو نـــام از گـــزاف خــــوانـــدن عــــام
یـکـی کـه خــوبــان را یـکــســره نـکــو خــوانـنـد دگــر کــه: عــاشــق گــویـنـد عــاشــقــان را نـام
دریــغــم آیــد چـــون مــر تـــرا نــکــو خـــوانــنــد دریــغــم آیــد چـــون بـــر رهــیــت عــاشــق نــام
مـرا دلـیـســت کـه از غـمـگـنـی چــو دور شــود بـــه غــمــگــنــان شــود و غــم فــراز گــیــرد وام
***
دریـــــغ آن کــــــه گــــــرد کــــــرد بــــــا رنـــــج کـــزو نـــیـــســـت بـــهـــر مـــن جـــز ســـوتـــام
هــــلــــا! رودکــــی از کــــس انــــدر مــــتــــاب بـــکـــن هـــر چـــه کـــردنـــیـــســـت بــــامـــدام
کـــــــه فـــــــرغــــــــول بــــــــرنـــــــدارد آن روز کـــه بـــر تـــخـــتـــه تـــرا ســـیـــاه شـــود فـــام
***
اگــــر امـــیـــر جــــهـــانـــدار داد مـــن نـــدهـــد چــهـار ســالــه نــویـد مــرا کــه هـســت خــرام؟
همـه نـیوشـه خـواجـه بـه نـیکـویی و بـه صـلـح هـمــه نـیـوشــه نــادان بــه جــنـگ و کــار نـغــام
***
چــون کــســی کــردمــت بــدســتــک خــویـش گــــنــــه خـــــویــــش بـــــر تـــــو افــــگــــنــــدم
خــــــانــــــه از روی تــــــو تــــــهـــــی کــــــردم دیــــــده از خـــــــون دل بـــــــیــــــاگـــــــنــــــدم
عـــــجـــــب آیــــد مــــرا ز کـــــرده خـــــویــــش کـــــز در گـــــریــــه ام، هـــــمـــــی خـــــنـــــدم
چـــو در پـــاش گـــردد بـــه مـــعـــنــی زبـــانــم رســــد مــــرحـــــبـــــا از زمــــیــــن و زمــــانــــم
بـــه صـــورت و نـــوا و بــــصـــیـــت مـــعـــانـــی طـــرب بــــخـــش روحـــم، فـــرحـــزای جــــانـــم
خـــرد در بـــهــا نــقــد هــســـتـــی فــرســتـــد گـــهـــرهـــای رنـــگـــیـــن چـــو زایـــد ز کـــانـــم
***
بـــیــا، دل و جــان را بـــه خــداونــد ســپـــاریــم انــــــدوه درم و غــــــم دیـــــنــــــار نــــــداریـــــم
جــان را ز پـــی دیــن و دیــانــت بـــفــروشــیــم ویـــن عــــمـــر فـــنـــا را بــــره غــــزو گـــزاریـــم
بـــد نــاخـــوریــم بـــاده، کـــه مـــســـتـــانــیــم وز دســـت نـــیـــکـــوان مـــی بـــســـتـــانـــیـــم
دیـــوانـــگـــان بـــی هـــشـــمـــان خـــوانـــنـــد دیــوانـــگـــان نـــه ایـــم، کـــه مـــســـتـــانـــیــم
***
جــمــلــه صــیــد ایــن جــهــانــیــم، ای پــســر مـــا چــــو صــــعـــوه، مـــرگ بــــرســــان زغـــن
هـــر گـــلـــی پــــژمـــرده گــــردد زو، نـــه دیـــر مــــرگ بــــفــــشــــارد هــــمــــه در زیـــر غــــن
***
هــســـت بـــر خـــواجـــه پـــیــخـــتـــه زفــتـــن راســـت چـــون بــــر درخـــت پــــیـــچــــد ســـن
ایـــن عــــجــــبــــتــــر کــــه: مـــی نـــدانـــد او شـــــعــــر از شــــعــــر و خـــــنــــب را از خـــــن
مــــادر مــــی را بــــکــــرد بـــــایــــد قــــربــــان بـــــچــــه او را گــــرفــــت و کــــرد بــــه زنــــدان
بــــــچــــــه او را ازو گــــــرفــــــت نــــــدانـــــی تــاش نـکــویـی نـخــســت و زو نـکــشــی جــان
جـــز کـــه نـــبــــاشـــد حـــلـــال دور بـــکـــردن بـــچـــه کــوچـــک ز شــیــر مــادر و پـــســـتـــان
تــا نــخــورد شــیـر هــفــت مــه بــه تــمــامــی از ســــر اردی بــــهــــشــــت تــــا بـــــن آبـــــان
آن گــــــه شـــــــایــــــد ز روی دیــــــن و ره داد بــــچـــه بـــه زنـــدان تـــنـــگ و مـــادر قـــربــــان
چـــون بـــســپـــاری بـــه حــبـــس بـــچــه او را هــفـــت شـــبـــاروز خـــیــره مـــانــد و حـــیــران
بـــاز چـــو آیــد بـــه هــوش و حـــال بـــبـــیــنــد جـــــوش بـــــر آرد، بـــــنــــالــــد از دل ســــوزان
گــــاه زبــــر زیـــر گــــردد از غــــم و گــــه بــــاز زیـــر زبــــر، هـــم چــــنـــان زانـــده جــــوشــــان
زر بــــر آتـــش کـــجـــا بــــخـــواهـــی پــــالـــود جـــوشــد، لــیــکــن ز غــم نــجــوشــد چــنــدان
بـــاز بـــه کــردار اشــتـــری کــه بـــود مــســت کــفــک بـــر آرد ز خـــشـــم و زایــد شـــیــطـــان
مــرد حـــرس کـــفـــک هــاش پـــاک بـــگـــیــرد تـــا بـــشــود تـــیــر گــیــش و گــردد رخـــشـــان
آخــــر کــــارام گــــیـــرد و نــــچــــخــــد تــــیـــز درش کــــنـــد اســــتــــوار مـــرد نـــگــــهـــبــــان
چــون بـــنــشــیــنــد تـــمــام و صــافــی گــردد گـــونـــه یـــاقـــوت ســـرخ گـــیـــرد و مـــرجــــان
چـــنــد ازو ســـرخ چـــون عـــقـــیــق یــمــانــی چـــنــد ازو لــعــل چـــون نــگــیــن بـــدخـــشــان
ورش بــبــویــی، گــمــان بــری کــه گــل ســرخ بـــوی بـــدو داد و مــشـــک و عــنــبـــر بـــا بـــان
هــم بـــه خــم انــدر هــمــی گــدازد چــونــیــن تـــا بـــه گـــه نـــوبـــهــار و نــیــمـــه نــیــســـان
آن گــه اگــر نــیــم شـــب درش بـــگــشـــایــی چــشــمــه خــورشــیــد را بـــبـــیــنــی تـــابـــان
ور بـــه بـــلـــور انـــدرون بـــبـــیــنــی گـــویــی: گـوهـر ســرخــســت بــه کـف مـوســی عـمـران
زفــــت شــــود رادمــــرد و ســــســــت دلــــاور گـــر بـــچـــشـــد زوی و روی زرد گـــلــســـتـــان
و آن کـه بــه شــادی یـکـی قــدح بــخــورد زوی رنــــج نــــبــــیـــنــــد ازان فــــراز و نــــه احــــزان
انـــده ده ســــالـــه را بــــطـــنـــجــــه رمـــانـــد شـــــادی نـــــو را زری بـــــیـــــارد و عـــــمـــــان
بــامـی چــونـیـن کــه ســالــخــورده بــود چــنـد جـــامـــه بـــکـــرده فـــراز پـــنــجـــه خـــلـــقـــان
مــجـــلــس بـــایــد بـــســاخــتـــه، مــلــکــانــه از گـــل و از یـــاســــمـــیـــن و خــــیـــری الـــوان
نــعــمــت فــردوس گــســـتـــریــده ز هــر ســو ســاخــتـــه کــاریــکــه کــس نــســازد چـــونــان
جــــامـــه زریـــن و فــــرش هـــای نـــو آیـــیـــن شـــهــره ریــاحـــیــن و تـــخـــت هـــای فـــراوان
بــــربــــط عـــیـــســـی و لـــون هـــای فـــوادی چـــنــگ مـــدک نــیــرو نــای چـــابـــک جـــابـــان
یـک صــف مــیـران و بــلــعــمـی بــنـشــســتــه یــک صـــف حـــران و پـــیـــر صـــالـــح دهـــقـــان
خــســرو بــر تــخــت پــیـشــگــاه نـشــســتــه شـــاه مـــلـــوک جـــهـــان، امـــیـــر خـــراســـان
تـــرک هــزاران بـــه پـــای پـــیــش صـــف انـــدر هــر یـک چــون مــاه بــر دو هــفــتــه درفــشــان
هــر یــک بـــر ســـر بـــســـاک مـــورد نـــهــاده روش مــی ســرخ و زلــف و جـــعــدش ریــحـــان
بــــاده دهـــنـــده بـــتـــی بـــدیـــع ز خـــوبــــان بــــچــــه خـــاتــــون تــــرک و بــــچـــه خـــاقـــان
چــونــش بـــگــردد نــبــیــذ چــنــد بـــه شــادی شـــاه جـــهــان شـــادمــان و خـــرم و خـــنــدان
از کـــف تـــرکــی ســـیــاه چـــشـــم پـــریــروی قــامــت چـــون ســرو و زلــفــکــانــش چـــوگــان
زان مــی خــوشــبــوی ســاغــری بــســتــانــد یــاد کـــنـــد روی شـــهـــریــار ســـجـــســـتـــان
خـــود بـــخــورد نــوش و اولــیــاش هــمــیــدون گــویــد هــر یــک چـــو مــی بـــگــیــرد شـــادان:
شــادی بـــو جـــعــفــر احـــمــد بـــن مــحــمــد آن مـــــه آزادگــــــان و مــــــفــــــخــــــر ایـــــران
آن مــــلـــــک عـــــدل و آفـــــتـــــاب زمـــــانــــه زنــــده بــــدو داد و روشــــنــــایـــی گــــیـــهـــان
آنـــــکـــــه نـــــبــــــود از نـــــژاد آدم چــــــون او نـــیــز نـــبـــاشـــد، اگـــر نـــگـــویــی بـــهــتـــان
حــجــت یــکــتـــا خــدای و ســایــه او بـــســت طــــاعــــت او کــــرده واجــــب آیـــت فــــرقــــان
خــــلـــق ز خــــاک و ز آب و آتــــش و بــــادنـــد ویــن مـــلـــک از آفـــتـــاب گـــوهـــر ســـاســـان
فـــربــــد و یـــافـــت مـــلـــک تـــیـــره و تــــاری عـــدن بـــدو گـــشـــت تـــیــر گـــیـــتـــی ویــران
گــر تــو فــصــیـحــی هـمــه مــنـاقــب او گــوی ور تــــو دبــــیـــری هـــمـــه مـــدایـــح او خــــوان
ور تـــو حـــکــیــمــی و راه حــکــمــت جـــویــی ســــیـــرت او گـــیـــر و خــــوب مـــذهـــب او دان
آن کــه بــدو بــنــگــری بــه حــکــمــت گــویـی: ایــنـــک ســـقـــراط و هــم فـــلـــاطـــن یــونـــان
گـر بــگـشـایـد ز فـان بــه عـلـم و بــه حــکـمـت گـوش کـن ایـنـک بــه عــلـم و حــکـمـت لـقـمـان
مــــرد ادب را خــــرد فــــزایـــد و حــــکــــمــــت مـــــرد خــــــرد را ادب فــــــزایـــــد و ایـــــمـــــان
ور تــو بــخــواهـی فــرشــتــه ای کـه بــبــیـنـی ایــــنـــــک اویـــــســـــت آشـــــکـــــارا رضـــــوان
خـــوب نــگــه کــن بـــدان لــطـــافـــت و آنــروی تــا تــو بــبــیــنــی بــریـن کــه گــفــتــم بــرهــان
پــــــاکـــــی اخـــــلـــــاق او و پــــــاک نـــــژادی بـــا نـــیـــت نـــیـــک و بـــا مـــکـــارم احـــســـان
ور ســـخـــن او رســد بـــه گــوش تـــو یــک راه ســـعـــد شـــود مــر تـــرا نــحـــوســـت کــیــوان
ورش بــه صــد انــدرون نــشــســتــه بــبــیـنـی جــزم بــگــویـی کــه: زنـده گــشــت ســلـیـمـان
ســـام ســواری، کــه تـــا ســـتـــاره بـــتـــابـــد اســـب نــبـــیــنــد چـــنــو ســـوار بـــه مـــیــدان
بــــاز بـــه روز نـــبــــرد و کـــیـــن و حـــمـــیـــت گــرش بـــبــیــنــی مــیــان مــغــفــر و خــفــتــان
خـــوار نـــمـــایـــدت ژنـــده پـــیـــل بـــدانـــگـــاه ورچــه بـــود مــســت و تــیــز گــشــتــه و غــران
ورش بـــــدیــــدی ســــفــــنــــدیــــار گــــه رزم پـــیــش ســـنــانــش جـــهــان دویــدی و لـــرزان
گــرچـــه بـــه هــنــگــام حـــلــم کــوه تـــن اوی کــوه ســیـامـســت کـه کــس نـبــیـنـد جــنـبــان
دشــمــن ار اژدهــاســت، پـــیــش ســنــانــش گـــردد چــــون مـــوم پــــیـــش آتــــش ســــوزان
ور بــــه نـــبــــرد آیـــدش ســــتــــاره بــــهـــرام تـــوشــه شـــمــشــیــر او شـــود بـــه گــروگــان
بــاز بــدان گــه کــه مــی بــه دســت بــگــیــرد ابـــــر بـــــهــــاری چـــــنـــــو نـــــبـــــارد بـــــاران
ابـــــر بــــهــــاری جــــز آب تــــیــــره نــــبـــــارد او هــمــه دیــبـــا بـــه تـــخــت و زر بـــه انــبـــان
بــا دو کــف او، ز بــس عــطــا کــه بــبــخــشــد خـــوار نـــمـــایــد حـــدیـــث و قـــصـــه تـــوفـــان
لـــاجــــرم از جـــود و از ســـخـــاوت اویـــســـت نـــرخ گـــرفــــتــــه حــــدیـــث و صــــامـــت ارزان
شـــاعـــر زی او رود فــقــیــر و تـــهــی دســـت بــــا زر بــــســــیـــار بــــازگــــردد و حــــمـــلـــان
مــــرد ســــخــــن را ازو نــــواخـــــتـــــن و بـــــر مـــــــرد ادب را ازو وظـــــــیـــــــفـــــــه دیــــــوان
بـــاز بـــه هــنـــگـــام داد و عـــدل بـــر خـــلـــق نـیـسـت بــه گـیـتــی چـنـو نـبــیـل و مـسـلـمـان
داد بـــبـــایــد ضـــعــیــف هــمــچـــو قــوی زوی جـــور نـــبـــیـــنـــی بــــه نـــزد او و نـــه عـــدوان
نــعــمــت او گــســتــریـده بــر هــمــه گــیـتــی آنــچــه کــس از نــعــمــتــش نــبــیـنــی عــریـان
بــــســـتـــه گـــیـــتـــی ازو بـــیـــابــــد راحـــت خـــســـتـــه گـــیـــتـــی ازو بــــیـــابــــد درمـــان
بــــا رســــن عـــفـــو آن مـــبــــارک خــــســــرو حــلـقـه تــنـگـســت هـر چــه دشــت و بــیـابــان
پـــوزش بــــپـــذیـــرد و گـــنـــاه بــــبـــخـــشـــد خــشــم نـرانــد، بــه عــفــو کــوشــد و غــفــران
آن مـــبــــک نـــیـــمـــروز و خـــســـرو پــــیـــروز دولــــت او یـــوز و دشــــمــــن آهـــوی نـــالــــان
عــمــروبــن الــلــیــث زنــده گــشــت بــدو بـــاز بـــا حـــشـــم خـــویــش و آن زمـــانــه ایــشـــان
رســتــم را نـام اگـر چــه ســخــت بــزرگـســت زنـــده بـــدویــســـت نـــام رســـتـــم دســـتـــان
رود کـــیـــا، بـــرنـــورد مـــدح هـــمـــه خـــلـــق مــدحـــت او گـــوی و مــهــر دولــت بـــســـتـــان
ورچـه بــکـوشـی، بــه جــهـد خـویـش بــگـویـی ورچــه کــنـی تــیـزفــهـم خــویـش بــه ســوهـان
گـــفـــت نــدانــی ســـزاش و خـــیــز و فـــراز آر آن کــه بــگــفــتــی چــنـان کــه گـفــتــن نـتــوان
ایـنـک مــدحــی، چــنـانـکــه طــاقــت مــن بــود لــفــظ هـمــه خــوب و هـم بــه مــعــنـی آســان
جــــز بــــه ســــزاوار مـــیـــر گـــفـــت نـــدانـــم ورچــه جــریـرم بــه شــعـر و طــایـی و حــســان
مــدح امــیــری کـــه مــدح زوســـت جـــهــان را زیــنــت هــم زوی و فـــر و نــزهــت و ســـامـــان
ســخــت شــکــوهـم کـه عــجــز مـن بــنـمـایـد ورچـــه صــریــعــم ابـــا فــصــاحــت ســحـــبـــان
بـــرد چـــنــیــن مــدح و عــرضــه کــرد زمــانــی ورچـــه بـــود چـــیـــره بـــر مـــدایـــح شـــاهـــان
مــدح هــمــه خـــلــق را کــرانــه پـــدیــدســـت مـــدحــــت او را کــــرانـــه نـــی و نـــه پــــایـــان
نیسـت شـگـفـتـی کـه رودکـی بـه چـنین جـای خـــیـــره شـــود بــــیـــروان و مـــانـــد حــــیـــران
ورنــــه مــــرا بـــــو عـــــمــــر دلـــــاور کـــــردی وان گــــه دســـــتـــــوری گــــزیــــده عــــدنــــان
زهــره کـــجـــا بـــودمــی بـــه مـــدح امــیــری؟ کــــز پـــــی او آفـــــریــــد گــــیــــتـــــی یــــزدان
ورم ضـــعـــیـــفـــی و بـــی بــــدیـــم نـــبـــودی وان گـــه نــبـــود از امـــیــر مـــشـــرق فـــرمـــان
خـــود بــــدویـــدی بـــســـان پـــیـــک مـــرتـــب خـــدمـــت او را گـــرفـــتـــه چـــامــه بـــه دنــدان
مــدح رســـولـــســـت، عـــذر مــن بـــرســـانــد تـــا بـــشــنــاســد درســـت مــیــر ســخـــنــدان
عــذر رهــی خـــویــش و نــاتـــوانــی و پـــیــری کــو بــه تــن خــویــش ازیـن نــیــامــد مــهــمــان
دولـــت مـــیــرم هــمــیــشـــه بـــاد بـــرافـــزون دولــت اعــدای او هــمــیــشـــه بـــه نــقــصـــان
ســرش رســیــده بــه مــاه بـــر، بــه بــلــنــدی و آن مـــعــــادی بــــزیـــر مــــاهـــی پــــنـــهـــان
طــلــعــت تــابــنـده تــر ز طــلـعــت خــورشــیـد نــعـــمــت پـــایــنــده تـــر ز جـــودی و ثـــهــلــان
***
هــان! صــائم نــوالــه ایـن ســفــلــه مــیــزبــان زیـن بــی نـمــک ابــا مــنـه انــگــشــت در دهـان
لـب تــر مـکـن بــه آب، کـه طـلـقـســت در قـدح دســت از کــبـــاب دار، کــه زهــرســت تــوامــان
بــا کــام خــشــک و بــا جــگــر تــفــتــه درگــذر ایـدون کـه در ســراســر ایـن ســبــز گـلـســتــان
کـافـور هـمـچــو گـل چــکـد از دوش شـاخـسـار زیـــبـــق چـــو آب بــــر جـــهـــد از نـــاف آبــــدان
***
شـــــــاهــــــی، کـــــــه بـــــــه روز رزم از رادی زریـــن نــــهــــد او بــــه تــــیــــر در پــــیــــکــــان
تـــــا کــــشـــــتـــــه او ازان کــــفـــــن ســـــازد تـــــا خـــــســـــتـــــه او ازان کـــــنـــــد درمـــــان
***
یــــاد کـــــن: زیــــرت انـــــدرون تـــــن شـــــوی تــــو بــــرو خــــوار خــــوابــــنـــیـــده، ســــتــــان
جـــعـــد مـــویــانــت جـــعـــد کـــنــده هــمـــی بــــــبــــــریـــــده بــــــرون تـــــو پـــــســـــتـــــان
پـــیــر فـــرتـــوت گـــشـــتـــه بـــودم ســـخـــت دولــــــــت او مــــــــرا بـــــــــکــــــــرد جــــــــوان
***
یـــخــــچــــه مـــی بــــاریـــد از ابــــر ســــیـــاه چــــون ســــتــــاره بــــر زمـــیـــن از آســــمــــان
چــــــون بـــــــگــــــردد پــــــای او از پــــــای دار آشـــکـــوخــــیـــده بــــمـــانـــد هـــمـــچــــنـــان
***
ای مج، کـنون تـو شـعـر من از بـر کـن و بـخـوان از مـــن دل و ســـگـــالـــش، از تــــو تــــن و روان
کــوری کــنــیــم و بــاده خــوریـم و بــویـم شــاد بـــوســـه دهــیــم بـــر دو لـــبـــان پـــریــوشـــان
***
خـــلــخــیــان خـــواهــی و جـــمــاش چـــشــم گـــرد ســــریـــن خــــواهـــی و بــــارک مـــیـــان
کــــشــــکــــیــــن نــــانــــت نــــکــــنــــد آرزوی نـــان ســــمــــن خــــواهـــی گــــرد و کــــلــــان
***
چـــه چـــیــزســـت آن رونـــده تـــیـــرک خـــرد؟ چـــه چـــیــزســـت آن پـــلـــالــک تـــیــغ بـــران؟
یـــکــــی انــــدر دهـــان حــــق زبــــانــــســــت یـــــکــــــی انــــــدر دهـــــان مــــــرگ دنــــــدان
***
خـــــواهــــی تـــــا مـــــرگ نـــــیــــابـــــد تـــــرا خــــواهــــی کــــز مــــرگ بـــــیــــابــــی امــــان
زیــر زمـــیــن خـــیــز و نـــهـــفـــتـــی بـــجـــوی پـــس بــــه فـــلـــک بــــرشـــو بــــی نـــردبــــان
***
ضـــیــغـــمـــی نـــســـل پـــذیـــرفـــتـــه ز دیــو آهــــــویـــــی نــــــام نــــــهــــــاده یــــــکــــــران
آفــــتــــابـــــی، کــــه ز چــــابـــــک قــــدمــــی بــــــر ســــــر ذره نــــــمــــــایـــــد جــــــولــــــان
***
لـنـگ رونـده اســت، گــوش نـی و ســخــنـیـاب گـنـگ فـصـیـحـسـت، چـشـم نـی و جـهـان بـیـن
تــــیـــزی شــــمــــشــــیــــر دارد و روش مــــار کـــالــبـــد عـــاشـــقـــان و گـــونــه غـــمــگــیــن
***
تـــرنــج بـــیــدار انــدر شــده بـــه خــواب گــران گــل غــنــوده بــرانــگــیــخــتــه ســر از بــالــیــن
هـرآن کــه خــاتــم مـدح تــو کــرد در انـگـشــت ســر از دریـچــه زریـن بــرون کــنــد چــو نــگــیـن
***
بـا عـاشـقـان نـشـین و هـمـه عـاشـقـی گـزین بـا هر که نیسـت عـاشـق کـم گوی و کم نشـین
بــاشـد کـه در وصـال تــو بــیـنـنـد روی دوســت تــو نــیــز در مــیــانــه ایــشــان نــه ای، بــبــیــن
***
زه! دانـــا را گــــویـــنـــد، کــــه دانـــد گــــفــــت هــــیــــچ نــــادان را دانــــنــــده نــــگــــویـــد: زه
ســـخــــن شـــیـــریـــن از زفـــت نـــیـــارد بــــر بـــز بـــبـــج بـــج بـــر، هــرگــز نــشـــود فـــربـــه
***
ســمـاع و بــاده گــلـگــون و لـعــبــتــان چــومـاه اگــر فــرشـــتـــه بـــبـــیــنــد دراوفــتـــد در چـــاه
نـظـر چــگـونـه بــدوزم؟ کـه بــهـر دیـدن دوسـت ز خـاک مـن هـمـه نـرگـس دمـد بــه جــای گـیـاه
کـسـی کـه آگـهی از ذوق عـشـق جـانان یافـت ز خــویــش حــیــف بـــود، گــر دمــی بـــود آگــاه
بــه چــشــمـت انـدر بــالـار نـنـگـری تــو بــه روز بـه شـب بـه چـشـم کـسـان اندرون بـبـینی کـاه
***
مـن مـوی خـویـش را نـه ازان مـی کـنـم سـیـاه تـــا بـــاز نــو جـــوان شـــوم و نــو کـــنــم گــیــاه
چـون جـام هـا بـه وقـت مـصـیـبـت سـیه کـنـنـد مــن مــوی از مــصــیـبــت پــیـری کــنــم ســیـاه
***
پــشـت کـوژ و سـر تـویـل و روی بــر کـردار نـیـل سـاق چـون سـوهـان و دنـدان بــر مـثـال اسـتـره
بــر کـنـار جــوی بــیـنـم رســتــه بــادام و ســرو راســــت پــــنـــدارم قـــطـــار اشـــتــــران آبــــره
***
رفـــیــقــا، چـــنــد گــویــی: کــو نــشـــاطـــت؟ بـــــنــــگــــریــــزد کــــس از گــــرم آفــــروشــــه
مـــــــرا امـــــــروز تــــــــوبــــــــه ســــــــود دارد چــــنـــان چــــون دردمـــنـــدان را شــــنـــوشـــه
***
زمـانـی بــرق پــر خـنـده، زمـانـی رعـد پـر نـالـه چـنان چـون مادر از سـوک عـروس سـیزده سـاله
و گـشـتـه زین پـرنـد سـبـز شـاخ بـید بـنـسـالـه چـنان چون اشک مهجـوران نشستـه ژاله بـر لاله
***
مـشــوشــســت دلــم از کــرشــمـه ســلـمـی چــنــان کــه خــاطــر مــجــنــون ز طــره لــیـلــی
چــو گـل شـکـر دهـیـم در دل شـود تــســکـیـن چـــو تـــرش روی شــوی وارهــانــی از صــفــری
بــه غــنـچــه تــو شــکـر خــنـده نـشــانـه بــاده بـــه ســـنــبـــل تـــو در گــوش مــهــره افـــعـــی
بــــبــــرده نـــرگـــس تـــو آب جـــادوی بــــابـــل گــشــاده غــنـچــه تــو بــاب مــعــجــز مــوســی
***
ســپــیـد بــرف بــرآمــد بــه کــوهـســار ســیـاه و چـــون درون شــد آن ســرو بـــوســـتـــان آرای
و آن کـــجـــا بـــگـــواریــد نــاگـــوار شـــدســـت وان کـــجـــا نــگــزایــســـت گــشـــت زود گــزای
***
آن چــیــســت بـــر آن طــبــق هــمــی تــابـــد؟ چــــون مـــلـــحــــم زیـــر شــــعـــر عـــنـــابــــی
ســـاقـــش بـــه مــثـــل چـــو ســـاعـــد حـــورا پـــایـــش بـــه مـــثـــل چـــو پـــای مـــرغـــابـــی
***
ای دل، ســــــــــــــزایــــــــــــــش بــــــــــــــری بــــــاز بــــــر چــــــنـــــگــــــل عــــــقــــــابــــــی
بــــــی تــــــو مـــــرا زنـــــده نـــــبــــــیـــــنـــــد مــــــــن ذره ام، تـــــــــو آفـــــــــتـــــــــابـــــــــی
***
بـیار آن مـی کـه پـنداری روان یاقـوت نـابـسـتـی و یـا چـون بــرکـشـیـده تـیـغ پـیـش آفـتـابـسـتـی
بـیا کـی گـویی: انـدر جـام مـانـنـد گـلـابـسـتـی به خوشی گویی: اندر دیده بی خواب خوابستی
سحابستی قدح گویی و می قطره سحابستی طرب، گویی، که اندر دل دعای مسـتـجـابـستـی
اگر می نیستـی، یکسر همه دل ها خرابـستی اگـر در کـالـبـد جـان را ندیدسـتـی، شـرابـسـتـی
اگر این می بـه ابـر اندر، بـه چـنگال عقابـستـی ازان تـا نـاکـسـان هرگـز نـخـوردندی صـوابـسـتـی
***
جـــــعــــد هــــمــــچــــون نــــورد آب بـــــبـــــاد گـــویـــیـــا آن چـــنـــان شـــکـــســـتـــســـتـــی
مـــیـــانـــکـــش نـــازکـــک چــــو شـــانـــه مـــو گـــویــی از یـــک دگـــر گـــســـســـتـــســـتـــی
***
ایـــن جـــهـــان را نـــگـــر بـــه چـــشـــم خـــرد . . . ایــــن مــــصـــــرع ســـــاقــــط شـــــده . . .
هــــمــــچــــو دریــــاســــت وز نــــکــــوکــــاری کــــشــــتــــیــــی ســــاز، تــــا بـــــدان گــــذری
***
مــــار را، هــــر چــــنــــد بـــــهــــتــــر پـــــروری چـــون یـــکـــی خـــشـــم آورد کـــیـــفـــر بــــری
ســـفـــلـــه طـــبـــع مـــار دارد، بـــی خـــلـــاف جـــهـــد کـــن تــــا روی ســـفـــلـــه نـــنـــگـــری
***
ای آن کـــــه غـــــمـــــگـــــنــــی و ســـــزاواری ونــــدر نـــهـــان ســــرشــــک هـــمــــی بــــاری
از بـــــهــــر آن کــــجـــــا بـــــبـــــرم نــــامــــش تـــــرســـــم ز ســـــخـــــت انــــده و دشــــواری
رفـــــت آن کـــــه رفـــــت و آمــــد آنــــک آمــــد بـــود آن کـــه بـــود، خـــیـــره چـــه غـــمـــداری؟
هــــمــــوار کــــرد خــــواهـــی گــــیـــتــــی را؟ گـــیـــتـــیـــســـت، کـــی پــــذیـــرد هـــمـــواری
مــســتــی مــکــن، کــه نـنـگــرد او مــســتــی زاری مـــــکـــــن، کـــــه نـــــشـــــنـــــود او زاری
شـــــو، تـــــا قـــــیــــامــــت آیــــد، زاری کـــــن کــــــی رفــــــتـــــــه را بـــــــه زاری بـــــــازآری؟
آزار بـــــیـــــش زیـــــن گـــــردون بـــــیــــنـــــی گـــــر تـــــو بـــــهــــر بـــــهــــانــــه بـــــیــــازاری
گـــویـــی: گـــمـــاشـــتـــســـت بــــلـــایـــی او بـــــر هــــر کــــه تــــو دل بـــــرو بـــــگــــمــــاری
ابــــری پــــدیـــد نــــی و کــــســــوفــــی نـــی بــــگـــرفـــت مـــاه و گـــشـــت جـــهـــان تـــاری
فـــرمـــان کـــنـــی و یــا نـــکـــنـــی، تـــرســـم بـــر خـــویـــشـــتـــن ظـــفـــر نـــدهـــی، بـــاری
تـــا بـــشـــکـــنـــی ســـپـــاه غـــمـــان بـــر دل آن بــــه کـــه مـــی بــــیـــاری و بــــگـــســــاری
انــــدر بـــــلــــای ســــخــــت پـــــدیــــد آرنــــد فـــــضـــــل و بــــــزرگ مـــــردی و ســـــالـــــاری
***
گـــــــل بـــــــهـــــــاری، بـــــــت تـــــــتـــــــاری نـــــــبـــــــیـــــــذ داری، چـــــــرا نـــــــیـــــــاری؟
نــــبــــیــــذ روشــــن، چــــو ابــــر بــــهــــمــــن بـــــه نــــزد گـــــلــــشـــــن چـــــرا نــــبـــــاری؟
***
ای ویــذ غـــافــل از شـــمــار، چـــه پـــنــداری؟ کــــت خــــالــــق آفــــریــــد بـــــه هــــر کــــاری
عـــمـــری کـــه مـــر تــــراســــت ســـرمـــایـــه ویــــذســـــت و کـــــارهـــــات بـــــه دیــــن داری
***
تــا خــوی ابـــر گــل رخ تــو کــرده شــبــنــمــی شـبـنم شـدسـت سـوخـتـه چـون اشک ماتـمی
. . . ایــــن مــــصــــرع ســـــاقــــط شــــده . . . کـنـدر جـهـان بــه کـس مـگـرو جـز بــه فـاطـمـی
کـی مـار تــرسـگـیـن شـود و گـربــه مـهـربــان؟ گـــر مــوش مــاژ و مــوژ کـــنــد گـــاه در هــمــی
صدر جـهان، جـهان همه تـاریک شـب شدسـت از بـــهــر مــا ســپـــیــده صــادق هــمــی دمــی
بــــوی جــــوی مــــولــــیــــان آیــــد هــــمــــی یـــــاد یـــــار مـــــهـــــربـــــان آیـــــد هـــــمـــــی
ریـــــــــگ آمـــــــــو و درشـــــــــتـــــــــی راه او زیــــر پـــــایــــم پـــــرنــــیــــان آیــــد هــــمـــــی
آب جــــیــــحــــون از نــــشــــاط روی دوســــت خــــنــــگ مــــا را تــــا مــــیـــان آیـــد هـــمــــی
ای بــــــخــــــارا، شــــــاد بــــــاش و دیـــــر زی مــــیــــر زی تــــو شــــادمــــان آیــــد هــــمــــی
مـــیـــر مـــا هـــســــت و بــــخــــارا آســـمـــان مـــــاه ســـــوی آســـــمـــــان آیــــد هــــمـــــی
مـــیـــر ســـروســـت و بــــخـــارا بــــوســـتـــان ســــرو ســــوی بــــوســــتــــان آیـــد هـــمــــی
آفـــــریــــن و مـــــدح ســـــود آیــــد هــــمــــی گــــر بــــه گــــنـــج انـــدر زیـــان آیـــد هـــمــــی
***
مـرا ز مـنـصـب تــحــقـیـق انـبــیـاســت نـصـیـب چــه آب جـــویــم از جــوی خــشــک یــونــانــی؟
بــرای پــرورش جــسـم جــان چـه رنـجـه کـنـم؟ کـه: حـیـف بــاشـد روح الـقـدس بـه سـگـبــانـی
بــه حــسـن صـوت چــو بــلـبــل مـقـیـد نـظـمـم بــه جــرم حــسـن چــو یـوســف اسـیـر زنـدانـی
بــســی نـشــســتــم مـن بــا اکـابــر و اعــیـان بـــیآزمـــودمـــشـــان آشـــکـــار و پـــنـــهـــانـــی
نـخــواســتــم ز تــمـنـی مـگــر کــه دســتــوری نــیــافــتـــم ز عــطــاهــا مــگــر پـــشــیــمــانــی
***
کـسـی را چـو مـن دوسـتـگـان مـی چـه بــایـد؟ کـــه دل شـــاد دارد بــــهـــر دوســــتــــگـــانـــی
نــه جــز عــیــب چــیـزیـســت کــان تــو نــداری نــه جــز غــیــب چــیـزیـســت کــان تــو نــدانــی
***
آن کــه نـمــانـد بــه هـیـچ خــلــق خــدایـســت تــو نــه خــدایـی، بــه هــیــچ خــلــق نــمــانــی
روز شــدن را نــشــان دهـنــده بــه خــورشــیـد بــــاز مــــرو را بــــه تــــو دهـــنـــد نـــشــــانـــی
هـر چــه بــر الـفـاظ خــلـق مـدحــت رفـتــسـت یـــا بــــرود، تــــا بــــه روز حــــشــــر تــــو آنــــی
***
آی دریــــــغـــــــا! کــــــه خـــــــردمــــــنــــــد را بـــــاشـــــد فـــــرزنـــــد و خـــــردمـــــنــــدنــــی
ورچـــــــــــه ادب دارد و دانـــــــــــش پـــــــــــدر حـــــاصـــــل مـــــیــــراث بـــــه فـــــرزنـــــدنــــی
بــی قــیـمـتــســت شــکــر از آن دو لـبــان اوی کــاســد شــد از دو زلــفــش بــازار شــاهــبــوی
ایـن ایـغــده ســری بــه چــه کـار آیـد ای فـتــی در بــاب دانــش ایــن ســخــن بــیـهــده مــگــوی
تـــا صــبـــر را نــبـــاشــد شــیــریــنــی شــکــر تـــا بـــیــد را نــبـــاشــد بـــویــی چـــو دار بـــوی
***
ای بــر هـمـه مـیـران جــهـان یـافــتــه شــاهـی می خور، که بـد اندیش چنان شد که تـو خواهی
مـی خـواه، کـه بـدخـواه بـه کـام دل تـو گـشـت وز بـــخـــت بـــد انـــدیــش تـــو آورد تـــبـــاهـــی
شـد روزه و تــسـبــیـح و تــراویـح بــه یـک جـای عــیـد آمـد و آمـد مـی و مـعــشــوق و مـلــاهـی
چـون ماه همی جـسـت شـب عـید همه خـلق من روی تـو جـسـتـم، کـه مـرا شـاهی و مـاهی
مــه گــاه بـــر افــزون بــود و گــاه بــه کــاهــش دایــم تـــو بـــرافــزون بـــوی و هــیــچ نــکــاهــی
میری بـه تـو محـکم شد و شـاهی بـه تـو خـرم بـــر خـــیــره نــدادنــد تـــرا مــیــری و شـــاهــی
خـورشـیـد روان بــاشـی، چــون از بــر رخـشـی دریــای روان بـــاشـــی، چـــون از بـــر گـــاهـــی
آن هـا کـه هـمـه مـیـل سـوی مـلـک تـو کـردنـد ایــنــک بـــنــهــادنـــد ســـر از تـــافـــتـــه راهــی
دام طــــمـــع از مـــاهـــی در آب فـــگـــنـــدنـــد نــه مــرد بــه جــای آمــد و نـه دام و نـه مــاهـی
مـهـتــر نـشــود، گــر چــه قــوی گــردد کــهـتــر گــاهـی نــشــود، گــر چــه هـنــر دارد، چــاهـی
***
دل تـــنــگ مــدار، ای مــلــک، از کــار خــدایــی آرام و طــــرب رامــــده از طــــبـــــع جـــــدایــــی
صــد بــار فــتــادســت چــنـیـن هـر مـلــکــی را آخــــر بــــرســـیـــدنـــد بــــه هـــر کـــام روایـــی
آن کــس کــه تــرا دیـد و تــرا بــیـنــد در جــنــگ دانـد کـه: تــو بــا شــیـر بــه شــمـشــیـر درآیـی
ایــن کــار ســمــایــی بـــد، نــه قــوت انــســان کـــس را نـــبـــود قـــوت بـــه کـــار ســـمـــایـــی
آنــان کــه گــرفـــتـــار شـــدنــد از ســـپـــه تـــو از بــنــد بــه شــمــشــیــر تــو یــابــنــد رهــایـی
چــــــمـــــن عـــــقـــــل را خــــــزانـــــی اگـــــر گــــلــــشــــن عــــشــــق را بــــهــــار تــــویـــی
عـــشــــق را گـــر پــــیـــمـــبــــری، لـــیـــکـــن حــــــســــــن را آفــــــریــــــدگــــــار تــــــویـــــی

گروه کتاب پایگاه خبری شاعر


منبع : درج