آغاز داستان - قسمت پنجم
بــه جــان و ســرشــاه ایـران ســپــاهکــز ایــدر کــنــون بــازگــردی بــه راهبـــپـــاســخ نــیــفــزایــی وبـــدخــوینـگـویـی ســخــن نـیـز تــا نـ...بــه جــان و ســرشــاه ایـران ســپــاه | کــز ایــدر کــنــون بــازگــردی بــه راه |
بـــپـــاســخ نــیــفــزایــی وبـــدخــوی | نـگـویـی ســخــن نـیـز تــا نـشــنـوی |
چــوبــشــنـیـد بــهـرام زوگـشــت بــاز | بـــلــشــکــر گــه آمــد گــورزمــســاز |
چـــو خـــراد بـــرزیـــن وآن بـــخـــردان | دبــــیـــر بــــزرگ ودگــــر مـــوبــــدان |
نــبــشــتــنـد نــامــه بــشــاه جــهـان | ســخــن هـرچ بــد آشــکــار ونــهــان |
ســـپـــهــدار بـــا مـــوبـــد مـــوبـــدان | بـخـشـم آن زمان گفت کای بـخـردان |
هــم اکــنــون از ایــدر بــدز درشــویــد | بـکـوشـیـد و بــا بــاد هـمـبــر شـویـد |
بـــدز بـــر بـــبـــیــنــد تــا خــواســتــه | چـــه مــایــه بـــود گــنــج آراســتـــه |
دبـــیــران بـــرفــتــنــد دل پـــرهــراس | ز شبـگیر تـاشب گذشتـه سـه پـاس |
سـیـه شـد بــسـی یـازگـار از شـمـار | نـبــشـتــه نـشـد هـم بــفـرجـام کـار |
بـــدز بـــر نــبـــد راه زان خــواســتـــه | گـذشـتــه بــدو ســال و نـاکـاســتــه |
ز هـنـگــام ارجــاســب و افــراســیـاب | ز دیــنــار و گــوهــر کــه خــیــزد ز آب |
هـمـان نـیـز چــیـزی کــه کــانـی بــود | کــجــا رســتــنــش آســمــانـی بــود |
هــمــه گـــنــجـــهــا انــدر آورده بـــود | کــجــا نــام او در جــهــان بــرده بــود |
زچــیـز ســیـاوش نـخــســتــیـن کـمـر | بــهــرمــهــره ای در ســه یـاره گــهـر |
هـمـان گـوشــوارش کـه انـدر جــهـان | کــســی را نــبــود ازکــهـان ومــهـان |
کـه کـیخـسـرو آن رابـه لـهـراسـب داد | که لهراسب زان پس بگشتاسب داد |
کــه ارجـــاســـب آن را بـــدز درنــهــاد | کــه هـنــگــام آنــکــس نــدارد بــیـاد |
شـمـارش نـدانـسـت کـس در جـهـان | ســتــاره شــنـاســان و فــرخ مــهـان |
نـبـشـتـنـد یـک یـک هـمـه خـواسـتـه | کــه بـــود انــدر آن گــنــج آراســتـــه |
فــرســـتـــاد بـــهــرام مــردی دبـــیــر | سـخـن گـوی و روشـن دل و یـادگـیـر |
بــیـامـد هـمـه خــواســتــه گـرد کــرد | کـه بــد در دز وهـم بـه دشـت نـبــرد |
ابـــا خـــواســتـــه بـــود دو گــوشــوار | دو مـــوزه درو بــــود گـــوهـــرنـــگـــار |
هــمــان شــوشــه زر وبــرو بـــافــتــه | بــگـوهـر ســر شــوشــه بــرتــافـتــه |
دو بـــرد یــمــانــی هــمــه زربـــفـــت | بـسـخـتـنـد هـر یک بـمـن بـود هفـت |
ســپـــهــبـــد زکــشــی و کــنــداوری | نـــبـــود آگـــه از جـــســـتـــن داوری |
دو بــرد یــمــانــی بــیــکــســونــهــاد | دو مــوزه بــه نــامــه نــکــرد ایـچ یـاد |
بـفـرمـود زان پـس کـه پـیداگـشـسـب | همـی بـا سـواران نـشـینـد بـراسـب |
زلــشــکــر گــزیـن کــرد مــردی هــزار | کـــه بـــا اوشـــود تـــا درشـــهــریــار |
زخــاقـان شـتــر خــواسـت ده کـاروان | شـمـرد آن زمـان جـمـلـه بـر سـاروان |
سـواران پـس پـشـت وخـاقـان زپـیش | هـمــی رانـد بــا نــامــداران خــویـش |
چـو خـاقـان بــیـامـد بــه نـزدیـک شـاه | ابـــا گــنــج دیــریــنــه و بـــا ســپــاه |
چـوبـشـنید شـاه جـهان بـرنـشـسـت | بـه سر بـر یکی تـاج و گرزی بـدسـت |
بــیـامــد چــنـیـن تــا بــدرگــه رســیـد | ز دهـلـیـز چــون روی خــاقــان بــدیـد |
هـمـی بــود تـا چـونـش بـیـنـد بـه راه | فــرود آیـد او هـمـچــنـان بــا ســپــاه |
بــبــیـنـدش و بــرگــردد از پــیـش اوی | پـراندیشـه بـد زان سـخـن نـامـجـوی |
پـس آنگاه خـاقان چـنان هم بـر اسـب | ابــا مـوبــد خـویـش پــیـداگـشـسـب |
فــرود آمـد از اســب خــاقــان هـمــان | بـــیـــامـــد بـــرشـــاه ایـــران دمـــان |
درنــگــی بــبــد تــا جــهــانــدار شــاه | نـشـسـت از بـر تـازی اسـبـی سـیاه |
شــهـنــشــاه اســب تــگــاور بــرانــد | بــدهــلــیــز بــا او زمــانــی بــمــانــد |
چــوخــاقــان بــرفــت از در شــهــریـار | عــنـانـش گـرفــت آن زمـان پــرده دار |
پـــیــاده شـــد از بـــاره پـــرمــوده زود | بــران کــهـتــری جــادویـیـهــا نــمــود |
پـیاده هـمـان شـاه دسـتـش بـدسـت | بــیــا و در او را بـــجــای نــشــســت |
خــرامـان بــیـامـد بــه نـزدیـک تــخــت | مـراورا شـهنـشـاه بـنـواخـت سـخـت |
بـپـرسید و بـنشاخـتـش پـیش خویش | بــگـفـتــنـد بــســیـار ز انـداره بــیـش |
ســزاوار او جـــایــگــه ســـاخـــتـــنــد | یــکــی خــرم ایــوان بــپــرداخــتــنــد |
بــبــردنـد چـیـزی کـه شـایـسـتـه بـود | هـمـان پـیش پـرمـوده بـایـسـتـه بـود |
ســپــه را بــه نــزدیـک او جــای کــرد | دبـــیــری بـــدان کــاربـــر پـــای کــرد |
چــو آگـه شــد از کــار آن خــواســتــه | کــــه آورد پـــــرمــــوده آراســـــتـــــه |
بــه مـیـدان فـرسـتــاده تـا هـمـچـنـان | بـــرد بـــار پـــرمـــایـــه بـــا ســـاروان |
چــــوآســــود پــــرمــــوده از رنـــج راه | بــهـشـتـم یـکـی سـور فـرمـود شـاه |
چــو خــاقـان زپــیـش جــهـانـدار شـاه | نـشـسـتـنـد بــرخـوان او پــیـش گـاه |
بــــفـــرمـــود تــــابــــار آن شـــتــــران | بــپــشــت انــدر آرنـد پــیـش ســران |
کـسـی بـرگـرفـت از کـشـیدن شـمـار | بـــیـــک روز مـــزدور بــــدصـــدهـــزار |
دگــــر روز هـــم بــــامــــداد پــــگــــاه | بـخـوان بـرمی آورد وبـنشسـت شـاه |
زمــیــدان بـــبـــردنــد پـــنــجــه هــزار | هـم ازتــنـگ بــر پــشــت مـردان کـار |
از آورده صــد گــنــج شــد ســاخــتــه | دل شــــاه زان کــــار پــــرداخــــتــــه |
یـکـی تــخــت جــامـه بــفـرمـود شـاه | کــز آنــجــا بــیــارنــد پــیـش ســپــاه |
هــمــان بــر کــمــر گــوهــر شــاهـوار | کــه نـامــد هـمــی ارز او در شــمــار |
یـکــی آفــریـن خــاســت از بــزمـگــاه | کــه پــیـروز بــادایـن جــهـانـدار شــاه |
بآیین گـشـسـب آن زمان شـاه گـفـت | کـه بــا او بــدش آشــکــار و نـهـفــت |
کـه چـون بـیـنـی ایـن کـار چـوبـینـه را | بـــمــردی بـــه کـــار آورد کـــیــنــه را |
چـنـیـن گـفـت آیـیـن گـشـسـب دبـیـر | کــه ای شــاه روشــن دل و یـادگــیـر |
بـسـوری کـه دسـتـانـش چـوبـین بـود | چـنـان دان کـه خـوانـش نـو آیین بـود |
ز گــفــتــار او شــاه شــد بــدگــمــان | روانــش پــرانــدیـشــه بــدیـک زمــان |
هـیـونـی بــیـامـد هـمـانـگـه سـتــرگ | یــکـــی نــامــه ای از دبـــیــر بـــزرگ |
کـه شــاه جــهـان جــاودان شــادبــاد | هــمــه کــار اوبــخــشــش وداد بـــاد |
چــنـان دان کــه بــرد یـمــانـی دوبــود | هــمــه مــوزه از گــوهــر نــابـــســود |
هـــمـــان گـــوشـــوار ســـیـــاوش رد | کـــزو یـــادگـــارســـت مـــا را خــــرد |
ازیــن چــار دو پــهــلــوان بـــرگــرفــت | چـو او دید رنج این نبـاشـد شـگـفـت |
زشـاهـک بــپــرسـیـد پـس نـامـجـوی | کــزیـن هـرچ دیـدی یـکــایـک بــگـوی |
سـخـن گفت شـاهک بـرین همنشان | بــرآشــفـت زان شــاه گـردنـکـشــان |
هـم انـدر زمـان گـفــت چــوبــیـنـه راه | هـمـی گــم کــنـد ســربــرآرد بــمــاه |
یــکــی آنــک خــاقــان چـــیــن رابـــزد | ازان ســان کــه ازگــوهــر بـــد ســزد |
دگـر آنـک چــون گـوشــوارش بــه کـار | بــیـامـد مـگــرشــد یـکــی شــهـریـار |
همـه رنـج او سـر بـه سـر بـادگـشـت | هــمــه داد دادنــش بــیـداد گــشــت |
بـگـفـت این و پـرمـوده را پـیش خـواند | بــران نـامـور پــیـشـگـاهـش نـشـانـد |
بـــبـــودنــد وخــوردنــد تــا شــب زراه | بــیـفــشــانـد آن تــیـره زلـف ســیـاه |
بــخـاقـان چــیـن گـفـت کـز بــهـر مـن | بــســی زنـج دیـدی تــوازشــهـرمــن |
نـشـسـتـه بـیـازیـد ودسـتـش گـرفـت | ازو مــانــد پــرمــوده انـدر شــگــفــت |
بــدو گــفــت ســوگـنـد مـا تــازه کــن | هــمــان کــار بــر دیـگــر انــدازه کــن |
بـــخـــوردنــد ســـوگــنــدهــای گــران | بـــه یــزدان پــاک وبــه جــان ســران |
کـه از شـاه خـاقـان نـپــیـچــد بــه دل | نـــدارد بـــه کـــاری ورا دلـــگـــســـل |
بــگــاه وبــتــاج و بــخــورشــیــدومــاه | بآذرگـــشـــســـب و بــــه آذرپـــنـــاه |
بــه یـزدان کـه او بــرتـر ازبــرتـریـسـت | نــگــارنــده زهــره ومــشــتــریـســت |
کـه چــون بــازگـردی نـپــیـچــی زمـن | نــه از نـــامـــداران ایــن انـــجـــمـــن |
بــگـفــتــنـد وز جــای بــرخــاســتــنـد | سـوی خــوابــگـه رفـتــن آراســتــنـد |
چـــوبـــرزد ســـرازکـــوه زرد آفـــتـــاب | ســـرتـــاجـــداران بــــرآمـــد زخـــواب |
یـکـی خــلـعــت آراســتــه بــود شــاه | ز زریـن وســیـمـیـن و اســب وکــلـاه |
بــه نـزدیـک خــاقـان فـرســتــاد شـاه | دومــنـزل هـمـی رفــت بــا او بــه راه |
ســـه دیـــگـــر نـــپـــیـــمـــود راه دراز | درودش فــرســتــاد وزو گـشــت بــاز |
چــو آگــاهـی آمــد ســوی پــهــلــوان | ازان خـــلــعــت شــهــریــار جـــهــان |
زخــاقــان چــیـنــی کــه از نــزد شــاه | چـنـان شـاد بــرگـشـت و آمـد بـه راه |
پـــذیــره شـــدش پـــهــلــوان ســـوار | از ایـران هـرآنـکــس کــه بــد نـامــدار |
علف سـاخـت جـایی که اوبـرگذشـت | بــه شـهـروده و مـنـزل وکـوه دشــت |
همی ساخـت پـوزش کنان پـیش اوی | پــراز شــرم جــان بـــدانــدیــش اوی |
چـــوپـــرمــوده را دیــد کـــرد آفـــریــن | ازو ســربــپــیــچــیـد خــاقــان چــیـن |
نــــپــــذرفــــت ازو هـــرچ آورده بــــود | عــلـفـت بــود اگـر بــدره وبــرده بــود |
هــمــی رانــد بـــهــرام بـــا او بــه راه | نــکــرد ایـچ خــاقــان بــدو بــر نــگــاه |
بــدیـن گـونـه بــرتـاسـه مـنـزل بــرانـد | کــه یــک روز پــرمــوده اورانــخــوانــد |
چــهـارم فــرســتــاد خــاقـان کـســی | کـه بــرگـرد چـون رنـج دیـدی بـسـی |
چـوبـشـنـیـد بـهـرام بــرگـشـت از وی | بــتــنـدی ســوی بــلــخ بــنـهـاد روی |
هــمــی بـــود دربـــلــخ چــنــدی دژم | زکــرده پـــشــیــمــان ودل پـــر زغــم |
جــهـانــدار زو هـم نـه خــشــنـودبــود | زتــــیـــزی روانـــش پــــراز دود بــــود |
از آزار خــاقــان چـــیــنــی نــخــســت | کـــه بـــهـــرام آزار او را بـــجـــســـت |
دگـر آنـک چــیـزی کــه فــرمـان نـبــود | بــبــرداشــتــن چــون دلــیـری نـمـود |
یـکـی نـامـه بـنـوشـت پـس شـهـریـار | بـــبـــهــرام کـــای دیــو نــاســـازگــار |
نـدانـی هـمـی خــویـشـتــن راتــوبــاز | چــنـیـن رابــزرگـان شـدی بــی نـیـاز |
هـنــرهــا ز یـزدان نــبــیـنــی هــمــی | بـه چـرخ فـلـک بــرنـشـیـنـی هـمـی |
زفــرمــان مــن ســربــپــیــچــیــده ای | دگــرگـونـه کــاری بــســیـجــیـده ای |
نــیــایــد هــمــی یــادت از رنــج مـــن | ســپــاه مـن و کـوشــش وگـنـج مـن |
ره پـــهــلـــوانــان نــســـازی هــمــی | سـرت بـه آسـمـان بــرفـرازی هـمـی |
کــنــون خـــلــعــت آمــد ســزاوار تـــو | پـــســـنــدیــده و در خـــور کـــار تـــو |
چــوبــنـهـاد بــرنــامــه بــرمــهـرشــاه | بـــفــرمــود تـــا دو کــدانــی ســیــاه |
بـــیــارنــد بـــا دوک و پـــنـــبـــه دروی | نـهـاده بــســی نـاســزا رنـگ وبــوی |
هـــم از شـــعـــر پـــیــراهــن لـــاژورد | یـکــی ســرخ مـقــنـاع و شــلـوار زرد |
فــرســتـــاده پـــر مــنــش بـــرگــزیــد | کــه آن خــلــعــت نـاســزا را ســزیـد |
بــدو گـفـت کـایـن پــیـش بــهـرام بــر | بــگــو ای ســبــک مــایـه بــی هـنــر |
تــوخـاقـان چــیـن را بــبــنـدی هـمـی | گــزنــد بــزرگــان پــســنـدی هـمــی |
زتــخـتــی کـه هـسـتــی فـرود آرمـت | ازیـن پــس بــکـس نـیـزنـشــمـارمـت |
فـرسـتــاده بــا خــلـعـت آمـد چــوبــاد | شــنـیـده ســخــنـهـا هـمـه کـرد یـاد |
چــو بــهـرام بــا نـامـه خـلـعـت بــدیـد | شــکـیـبــایـی وخــامـشـی بــرگـزیـد |
هـمـی گـفـت کـیـنـسـت پـاداش مـن | چــنـیـن از پــی شـاه پــرخــاش مـن |
چـنـیـن بـد ز انـدیـشـه شـاه نـیـسـت | جـز ار نـاسـزا گـفـت بـدخـواه نیسـت |
کـه خـلـعـت ازینسـان فـرسـتـد بـمـن | بــدان تــا بــبــیـنــنــد هـر انــجــمــن |
جــهـانـدار بــر بــنـدگـان پــادشـاسـت | اگــر مــر مــرا خــوار گــیـرد رواســت |
گــمــانـی نـبــردم کــه نـزدیـک شــاه | بــدانــدیــشــگــان تــیــز یــابــنــد راه |
ولــیـکــن چــوهـرمــز مــرا خــوار کــرد | بـــه گــفــتـــار آهــرمــنــان کــارکــرد |
زشــاه جــهـان ایـنــچــنـیـن کــارکــرد | نـزیـبــد بــه پــیـش خــردمــنــد مــرد |
ازان پــس کـه بــا خــار مـایـه ســپــاه | بـــتــنــدی بـــرفــتـــم زدرگــاه شــاه |
هــمــه دیـده انــد آنــچ مــن کــرده ام | غـم و رنج وسـخـتـی که من بـرده ام |
چـــوپـــاداش آن رنـــج خـــواری بــــود | گــر ازبـــخـــت نــاســـازگـــاری بـــود |
بــه یـزدان بــنـالـم ز گــردان ســپــهـر | که از من چـنین پـاک بـگسست مهر |
زدادار نـــیـــکـــی دهـــش یـــاد کـــرد | بــپــوشـیـد پــس جـامـه سـرخ و زرد |
بــه پــیــش انــدرون دوکــدان ســیــاه | نـهـاده هـرآنـچــش فـرســتــاد شــاه |
بـــفــرمــود تــا هــرک بـــود ازمــهــان | ازان نــــامــــداران شــــاه جــــهــــان |
زلــشــکــر بـــرفــتـــنــد نــزدیــک اوی | پــرانــدیـشــه بــد جــان تــاریـک اوی |
چــورفــتــنــد و دیــدنــد پــیــر وجــوان | بــران گــونـه آن پــوشــش پــهـلــوان |
بــمـانـدنـد زان کـار یـکـســر شـگـفـت | دل هـرکـس انـدیـشـه ای بــرگـرفـت |
چـنـین گـفـت پـس پـهلـوان بـا سـپـاه | که خـلعت بـدین سـان فرستـاد شاه |
جـهـانـدار شـاهـسـت ومـا بــنـده ایـم | دل و جــان بــه مـهـر وی آگـنـده ایـم |
چــه بــیـنــیـد بــیـنــنــدگــان انــدریـن | چــه گــویـیـم بــا شــهــریــار زمــیـن |
بــپــاســخ گـشــادنـد یـکــســر زبــان | کــه ای نــامــور پــرهــنــر پــهــلــوان |
چــو ارج تــو ایـنـســت نــزدیـک شــاه | ســگــانـنـد بــر بــارگـاهـش ســپــاه |
نـگـر تـا چـه گـفـت آن خـردمـنـد پــیـر | بـه ری چون دلش تنگ شد ز اردشیر |
ســری پـــر زکــیــنــه دلــی پـــر زدرد | زبـــان و روان پـــر زگــفـــتـــار ســـرد |
بــیـامـد دمـان تــا بــاصـطـخــر پــارس | که اصـطـخـر بـد بـر زمین فخـر پـارس |
کــه بــیــزارم از تــخــت وز تــاج شــاه | چـــونــیــک وبـــد مــن نــدارد نــگــاه |
بـدو گـفـت بـهـرام کـیـن خـود مـگـوی | کــه از شــاه گــیــرد ســپــاه آبــروی |
هـمـه ســر بــه ســر بــنـدگـان ویـیـم | دهـنـده ســت وخــواهـنـدگـان ویـیـم |
چــنــیـن یــافــت پــاســخ ز ایـرانــیـان | کـه مـاخـود نـبـنـدیم زین پـس مـیـان |
بــه ایـران کـس اورا نـخــوانـیـم شــاه | نــه بـــهــرام را پـــهــلــوان ســـپـــاه |
بــگـفـتــنـد وز پــیـش بــیـرون شـدنـد | ز کـاخ هـمـایـون بــه هـامـون شـدنـد |
سـپــهـبــد سـپـه را هـمـی داد پــنـد | هـمـی داشـت بــا پـنـد لـب را بـبـنـد |
چـنـین تـا دوهـفـتـه بـرین بـرگـذشـت | سـپـهـبــد ز ایـوان بـیـامـد بـه دشـت |
یکـی بـیشـه پـیش آمـدش پـر درخـت | ســزاوار مــیــخــواره نــیــکــبـــخـــت |
یــکـــی گــور دیــد انــدر آن مــرغـــزار | کــزان خــوبــتــر کــس نـبــیـنـد نـگـار |
پــس انــدر هـمــی رانــد بــهـرام نـرم | بـــرو بـــارگــی را نــکـــرد ایــچ گـــرم |
بــدان بــیـشـه در جــای نـخـچـیـرگـاه | بــه پــیـش انـدر آمـد یـکـی تـنـگ راه |
ز تــنـگـی چــو گـور ژیـان بــرگـذشــت | بــیــابــان پــدیــد آمــد و راغ ودشــت |
گـــرازنــده بـــهــارم و تـــا زنــده گـــور | ز گـرمـای آن دشـت تـفـسـیـده هـور |
ازان دشــت بــهــرام یــل بـــنــگــریــد | یــکــی کــاخ پــرمــایــه آمــد پـــدیــد |
بـــران کـــاخ بـــنـــهـــاد بـــهــرام روی | هـمـان گـور پــیـش انـدرون راه جـوی |
هـمـی رانـد تـا پــیـش آن کـاخ اسـب | پـس پـشـت او بــود ایـزد گـشـسـب |
عـــنــان تـــگـــاور بـــدو داد وگـــفـــت | کـه بـا تـو همـیشـه خـرد بـاد جـفـت |
پـــیـــاده ز دهـــلـــیـــز کـــاخ انـــدرون | هـمـی رفـت بــهـرام بــی رهـنـمـون |
زمــانــی بــدر بــود ایـزد گــشــســب | گـرفـتـه بـدسـت آن گـرانمـایه اسـب |
یــلــان ســـیــنــه آمــد پـــس او دوان | بــراســب تــگــاور بــبــســتــه مـیـان |
بــدو گــفــت ایـزد گــشــســب دلــیـر | کــه ای پــرهــنــر نــامــبــرد ارشــیـر |
بــبــیـن تــا کــجــا رفــت ســالــار مــا | ســـپـــهــبـــد یــل نــامـــبـــردار مـــا |
یـلــان ســیـنــه درکــاخ بــنــهــاد روی | دلـی پــر ز انـدیـشــه ســالـار جــوی |
یـکــی طــاق و ایـوان فــرخــنــده دیـد | کـزان سـان بـه ایران نـه دید وشـنـید |
نــــهــــاده بــــایــــوان او تــــخــــت زر | نــشــانــده بــهــر پــایـه ای درگــهــر |
بــران تــخــت فـرشــی ز دیـبــای روم | هــمــه پــیـکــرش گــوهــر و زر بــوم |
نــشــســتــه بــرو بــر زنــی تــاجــدار | بــبــالـا چـو سـرو و بــرخ چـون بــهـار |
بـــر تـــخـــت زریــن یــکـــی زیــرگــاه | نـشــســتــه بــرو پــهـلــوان ســپــاه |
فـراوان پــرســتــنـده بــر گـرد تــخــت | بـــتـــان پـــری روی بـــیــدار بـــخــت |
چـو آن زن یـلـان سـینـه را دیـد گـفـت | پـرسـتـنده ای راکـه ای خـوب جـفـت |
بــرو تــیــز و آن شــیــر دل را بــگــوی | کــه ایـدر تــو را آمـدن نـیـســت روی |
هـمــی بــاش نـزدیـک یـاران خــویـش | هـم اکــنــون بــیـادت بــهـرام پــیـش |
بــدیـن ســان پــیـامــش ز بــهــرام ده | دلــش را بـــه بـــرگــشــتـــن آرام ده |
هـمـانـگـه پــرسـتـنـده گـان را بــه راه | ز ایــوان بـــرافـــگــنــد نــزد ســـپـــاه |
کـه تــا اســب گـردان بــه آخــر بــرنـد | پــرآگــنـد زیـنـهـا هـمـه بــشــمــرنـد |
دربــــاغ بــــگـــشـــاد پـــالـــیـــزبــــان | بـــفـــرمــان آن تـــا زه رخ مــیــزبـــان |
بــیـامــد یـکــی مـرد مـهـتــرپــرســت | بـبــاغ از پـی و واژ و بـرسـم بـدسـت |
نــهــادنــد خـــوان گــرد بـــاغ انــدرون | خـورش سـاخـتــنـد ازگـمـانـی فـزون |
چـونان خـورده شد اسـب گردنگشـان | بـــبــردنــد پــویــان بــجــای نــشــان |
بــدان زن چـوبـرگـشـت بـهـرام گـفـت | کـه بــا تـاج تـو مـشـتـری بـاد جـفـت |
بـــدو گــفـــت پـــیــروزگـــر بـــاش زن | هــمــیـشــه شــکــیـبــا دل ورای زن |
چـــوبـــهـــرام زان کـــاخ آمـــد بــــرون | تـو گـفـتـی بــبــاریـد از چـشـم خـون |
مــنــش را دگــر کــرد و پــاســخ دگــر | تــوگــفــتــی بــپــرویــن بــرآورد ســر |
بـــیــامــد هــم انــدر پـــی نــره گـــور | سـپـهـبـد پـس انـدر هـمـی رانـد بـور |
چــنـیـن تــا ازان بــیـشــه آمــد بــرون | هــمــی بــود بــهــرام را رهــنــمــون |
بــشــهــر انــدر آمــد زنــخــچــیـرگــاه | ازان کــار بــگــشــاد لــب بــرســپــاه |
نــگـــه کـــرد خـــراد بـــرزیــن بـــدوی | چـنین گفـت کـای مهتـر راسـت گوی |
بـنخـچـیرگـاه این شـگـفـتـی چـه بـود | کـه آنـکـس نـدید و نـه هـرگـز شـنـود |
ورا پـــهــلــوان هــیــچ پـــاســخ نــداد | دژم بـــود ســر ســوی ایــوان نــهــاد |
دگـر روز چـون سـیمـگـون گـشـت راغ | پــدیــد آمــد آن زرد رخــشــان چــراغ |
بــگـسـتــرد فـرشـی ز دیـبــای چـیـن | تـو گـفـتـی مـگـر آسـمـان شـد زمین |
هــمــه کــاخ کــرســی زریــن نــهــاد | ز دیــبــای زربــفــت بــالــیــن نــهــاد |
نـــهـــادنـــد زریــن یــکـــی زیـــرگـــاه | نـشــســتــه بــرو پــهـلــوان ســپــاه |
نـشـسـتـی بـیاراسـت شـاهنـشـهی | نــهــاده بــه ســر بــر کــلــاه مــهـی |
نـــگـــه کـــرد کـــارش دبـــیــر بـــزرگ | بــدانـسـت کـو شـد دلـیـر و سـتـرگ |
چــو نــزدیــک خــراد بــرزیــن رســیــد | بـگـفـت آنـچ دانـسـت و دید و شـنید |
چـو خـراد بـرزیـن شـنـیـد ایـن سـخـن | بــدانـسـت کـان رنـجــهـا شـد کـهـن |
چـنـیـن گـفـت پـس بــا گـرامـی دبـیـر | کـه کـاری چـنین بـر دل آسـان مـگـیر |
نــبـــایــد گــشـــاد انــدریــن کــارلــب | بــر شــاه بــایـد شــدن تــیـره شــب |
چــوبــهــرام را دل پــراز تــاج گــشــت | همـان تـخـت زیراندرش عـاج گـشـت |
زدنـــد انـــدران کـــار هــرگـــونــه رای | هـمـه چــاره از رفــتــن آمــد بــجــای |
چــورنــگ گــریــز انــدر آمــیــخــتــنــد | شــب تــیـره از بــلـخ بــگــریـخــتــنـد |
ســپــهـبــد چــو آگـه شـد ازکـارشـان | ز روشـــن روانـــهــای بـــیــدارشـــان |
یـلـان ســیـه را گـفـت بــا صـد ســوار | بــتــاز از پــس ایـن دو نــاهــوشــیــار |
بـــیــامـــد از آنـــجـــا بـــکـــردار گـــرد | ابــــــا و دلــــــیـــــران روز نـــــبــــــرد |
هــمـــی رانـــد تـــا در دبـــیــر بـــزرگ | رسـیـد و بــرآشـفـت بــرســان گـرگ |
ازو چـیـز بــسـتـد هـمـه هـرچ داشـت | بـــبــنــد گــرانــش ز ره بـــازگــشــت |
بـــه نـــزدیــک بـــهــرام بـــردش ز راه | بـــدان تــاکــنــد بــیــگــنــه را تــبـــاه |
بــدو گــفــت بــهــرام کــای دیـوســاز | چـرارفـتــی از پــیـش مـن بــی جـواز |
چــنـیـن داد پــاسـخ کـه ای پــهـلـوان | مــــراکــــرد خــــراد بــــرزیـــن نـــوان |
همـی گـفـت کـایدر بـدن روی نیسـت | درنـگ تـو جـز کـام بــدگـوی نـیـسـت |
مــرا و تــو را بـــیــم کــشــتـــن بـــود | ز ایــدر مــگـــر بـــازگــشـــتـــن بـــود |
چـــوبـــهــرام را پـــهــلـــوان ســـپـــاه | بــــبــــردنــــد آب انـــدران بــــارگــــاه |
بـــدو گــفــت بـــهــرام شــایــد بـــدن | بـــنـــیـــک وبـــبـــد رای بـــایـــد زدن |
زیــانــی کــه بــودش هــمــه بـــاز داد | هم از گنج خویشش بـسی ساز داد |
بـدو گفت زان پـس که تـو ساز خویش | بــژرفــی نـگــه دار و مـگــریـز بــیـش |
وزیـــن روی خـــراد بـــرزیـــن نـــهـــان | هـمـی تــاخـت تــا نـزد شـاه جـهـان |
هـمــه گــفــتــنــیـهـا بــدوبــازگــفــت | هـمــه رازهـا بــرگــشــاد از نـهـفــت |
چــنـیـن تــا ازان بــیـشــه و مــرغــزار | یـکـایـک هـمـی گـفـت بــا شــهـریـار |
وزان رفـــتــــن گـــور و آن راه تـــنـــگ | ز آرام بـــهــرام و چـــنـــدیــن درنـــگ |
وزان رفـــتــــن کـــاخ گـــوهـــرنـــگـــار | پـــرســـتـــنـــدگـــان و زن تـــاجـــدار |
یـکـایـک بــگـفـت آن کـجــا دیـده بــود | دگــر هــرچ ازکــار پـــرســـیــده بـــود |
ازان تـــاجــورمــانــد انــدر شــگــفــت | سـخـن هـرچ بـشـنـید در دل گـرفـت |
چــوگــفــتــار مــوبـــد بـــیــاد آمــدش | ز دل بــر یــکــی ســرد بـــاد آمــدش |
هـمــان نــیـز گــفــتــار آن فــال گــوی | که گفـت او بـپـیچـید زتـخـت تـو روی |
ســبــک مـوبــد مـوبــدان را بــخــوانـد | بــران جــای خــراد بــرزیـن نـشــانــد |
بــخــراد بــرزیـن چــنـیـن گـفـت شــاه | که بـگشـای لب تـا چـه دیدی بـه راه |
بــفــرمــان هــرمــز زبــان بــرگــشــاد | ســخــنـهـا یـکــایـک هـمـه کــرد یـاد |
بـدوشـاه گـفـت ایـن چـه شـایـد بـدن | هــمــه داســتــانــهــا بـــبـــایــد زدن |
کـه در بــیـشـه گـوری بــود رهـنـمـای | مــیــان بـــیــابـــان بــی بـــر ســرای |
بـــرتـــخـــت زریــن یــکــی تـــاجـــدار | پــرســتــار پــیـش انــدرون شــاهـوار |
بــکـردار خــوابــیـسـت ایـن داسـتــان | کـه بــرخــوانـد از گـفـتــه بــاســتــان |
چـنـیـن گـفـت مـوبــد بــشـاه جــهـان | کـــه آن گـــور دیــوی بـــود درنــهــان |
چــوبـــهــرام را خــوانــد از راســتـــی | پــدیـد آمــد انــدر دلــش کــاســتــی |
هـمـان کـاخ جــادوسـتــانـی شـنـاس | بــدان تــخـت جـادو زنـی نـاسـپــاس |
کــه بــهـرام را آن ســتــرگــی نـمــود | چــنـان تــاج وتــخــت بــزرگـی نـمـود |
چوبرگشت ازو پرمنش گشت ومست | چـنـان دان کـه هـرگـز نـیاید بـدسـت |
کـنـون چـاره ای کـن کـه تـا آن سـپـاه | ز بـــلــخ آوری ســوی ایــن بـــارگــاه |
پــشـیـمـان شـد از دوکـدان شـهـریـار | وزان پـــنــبـــه وجـــامـــه نـــابـــکـــار |
بــریــن بــر نــیــامــد بــســی روزگــار | کــه آمــد کــس از پـــهــلــوان ســوار |
یـکـی ســلـه پــرخــنـجــری داشــتــه | یــکــایــک ســرتــیــغ بـــرگــاشــتـــه |
بـــیــاورد وبـــنــهــاد درپـــیــش شــاه | هـمــی کــرد شــاه انـدر آهـن نـگــاه |
بــفــرمــود تــا تــیـغــهـا بــشــکــنـنـد | دران ســـلــه نــابـــکـــار افـــگــنــنــد |
فـــرســـتـــاد نـــزدیــک بـــهــرام بـــاز | ســـخـــنــهــای پـــیــکـــار و رزم دراز |
بــدو نــیــمــه کــرده نــهــاده بــجــای | پـراندیشـه شـد مـرد بـرگـشـتـه رای |
فــرســتــاد وایــرانــیــان را بـــخــوانــد | هـمـه گــرد آن ســلــه انـدرنـشــانـد |
چـنـیـن گـفـت کـیـن هـدیـه شـهـریـار | بــبــیــنــیــد وایــن را مــداریــد خــوار |
پــرانـدیـشـه شـد لـشـکـر ازکـار شـاه | بـــه گــفــتــار آن پــهــلــوان ســپــاه |
کــه یــک روزمــان هــدیـه شــهــریــار | بــــود دوک وآن جـــامـــه پـــرنـــگـــار |
شـکـســتــه دگـر بــاره خــنـجــر بــود | ز زخـــم و ز دشـــنـــام بــــتـــر بـــود |
چــنـیـن شــاه بــرگــاه هـرگــز مــبــاد | نــه آنــکــس کــه گــیــرد ازونــیـزبــاد |
اگــر نــیــز بـــهــرام پـــورگــشــســب | بـــران خــاک درگــاه بــگــذارد اســب |
زبــهـرام مـه مـغـز بــادا مـه پــوســت | نه آن راکـم بـها راکـه بـهرام ازوسـت |
سـپـهـبـد چـو گـفـتـار ایشـان شـنـیـد | دل لـشـکـر از تــاجــور خـسـتــه دیـد |
بـلـشـکـر چـنـین گـفـت پـس پـهلـوان | کــه بــیـدار بــاشــیـد و روشــن روان |
کـــه خـــراد بـــرزیــن بـــرشـــهــریــار | ســخــنـهـای پــوشـیـده کـردآشـکـار |
کـنـون یـک بــیـک چــاره جــان کـنـیـد | هـمـه بــامـن امـروز پــیـمــان کــنـیـد |
مـگـر کـس فـرسـتـم زلـشـکـر بــه راه | کــه دارنــد مــا را زلــشـــکــر نــگــاه |
وگــرنــه مــرا روز بـــرگــشــتــه گــیــر | سـپـه رایـکـایک هـمـه کـشـتـه گـیـر |
بـگـفـت این وخـود سـاز دیـگـر گـرفـت | نـگـه کـن کـنون تـا بـمـانی شـگـفـت |
پـــراگــنــد بـــر گــرد کــشــور ســـوار | بـــدان تـــا مــگــر نــامــه شــهــریــار |
بـــیـــایــد بـــه نـــزدیــک ایــرانـــیـــان | بــبــنــدنــد پــیـکــار وکــیـن رامــیــان |
بــریـن نــیــز بــگــذشــت یـک روزگــار | نــخــوانـدنـد کــس نــامــه شــهـریـار |
ازان پــس گـرانـمـایـگــان را بــخــوانـد | بــسـی رازهـا پـیـش ایـشـان بــرانـد |
چـوهـمـدان گـشـسـب ودبــیـر بــزرگ | یـلــان ســیـنـه آن نـامــدار ســتــرگ |
چــوبــهــرام گــرد آن ســیــاوش نــژاد | چـوپـیدا گـشـسـب آن خـردمـنـد وراد |
هـمـی رای زد بــا چــنـیـن مــهـتــران | کـــه بـــودنــد شـــیــران کـــنــداوران |
چـنـیـن گـفـت پــس پـهـلـوان سـپــاه | بــدان لــشــکــر تــیــزگــم کــرده راه |
کــــه ای نـــامــــداران گــــردن فــــراز | بــرای شــمــا هــرکــســی را نــیــاز |
ز مــا مــهـتــر آزرده شــد بــی گــنــاه | چــنـیـن ســربــپــیـچــیـد زآیـیـن وراه |
چـه سـازیـد ودرمـان این کـارچـیسـت | نـبـاید کـه بـرخـسـتـه بـاید گـریسـت |
هـرآنـکـس کـه پـوشـید درد ازپـزشـک | زمژگـان فـروریخـت خـونین سـرشـک |
زدانــنــدگـــان گـــر بـــپـــوشـــیــم راز | شـــود کـــارآســـان بـــمـــا بــــر دراز |
کـــنــون دردمـــنـــدیــم انــدرجـــهــان | بــدانــنــده گــویـیـم یـکــســر نــهـان |
بـرفـتـیـم ز ایـران چـنـیـن کـیـنـه خـواه | بــدیـن مـایـه لـشـکـر بـفـرمـان شـاه |
ازیـن بــیـش لـشـکـر نـبـیـنـد کـسـی | وگـر چــنـد مـانـد بــگـیـتــی بــســی |
چــوپـــرمــوده گــرد بـــا ســاوه شــاه | اگـر سـوی ایـران کـشـیـدی ســپــاه |
نــیــرزیــد ایــران بــیــک مــهــره مــوم | وزان پـس هـمـی داشـت آهنـگ روم |
بــپــرمـوده و ســاوه شــاه آن رســیـد | که کـس درجـهان آن شـگفـتـی ندید |
اگــر چــه فــراوان کــشــیــدیــم رنــج | نه شان پـیل ماندیم زان پـس نه گنج |
بــنــوی یـکــی گــنــج بــنــهـاد شــاه | تـوانگر شـد آشـفـتـه شـد بـر سـپـاه |
کــنــون چـــاره دام او چـــون کــنــیــم | کـه آسـان سـر از بـنـد بـیـرون کـنـیم |
شـهـنـشــاه راکـارهـاســاخــتــســت | وزیـن چـاره بــی رنـج پــرداخـتــسـت |
شــمـا هـریـکــی چــاره جــان کــنـیـد | بـدین خـسـتـگـی تـاچـه درمان کـنید |
مــن از راز پـــردخـــتـــه کـــردم دلـــم | زتــیـمـارجــان را هـمـی بــگــســلــم |
پــــس پــــرده نـــامـــور پــــهـــلــــوان | یـکــی خــواهـرش بــود روشــن روان |
خــــردمـــنـــد راگـــردیـــه نـــام بــــود | دلــــارام وانـــجــــام بــــهـــرام بــــود |
چــواز پــرده گــفــت بـــرادر شــنــیــد | بــرآشــفـت وز کـیـن دلـش بــردمـیـد |
بــران انـجـمـن شـد سـری پـرسـخـن | زبـــان پـــر ز گــفـــتـــارهــای کــهــن |
بـــرادر چـــو آواز خـــواهــر شـــنـــیــد | زگــفـــتـــار وپـــاســـخ فـــرو آرمــیــد |
چـــنــان هــم زگـــفـــتـــار ایــرانــیــان | بـــمــانــدنــد یــکــســر زبــیــم زیــان |
چـنـیـن گـفـت پـس گـردیـه بـا سـپـاه | کـــه ای نـــامـــداران جـــویــنـــده راه |
زگــفــتـــار خــامــش چـــرا مــانــدیــد | چـنـیـن از جـگـر خـون بـرافـشـانـدیـد |
ز ایــران ســـرانـــیـــد وجـــنـــگ آوران | خـــردمــنــد ودانــا وافــســـونــگــران |
چــه بــیـنـیـد یـکـسـر بــه کـار انـدرون | چـه بـازی نـهید انـدرین دشـت خـون |
چـنـیـن گـفـت ایـزد گـشـسـب سـوار | کـــه ای ازگــرانــمــایــگـــان یــادگــار |
زبــانــهــای مــاگــر شــود تــیـغ نــیــز | زدریـــای رای تــــو گـــیـــرد گــــریـــز |
هـمــه کــارهـای شــمــا ایـزدیـســت | زمــردی و ز دانــش و بــخــردیـســت |
نـــبـــایــد کـــه رای پـــلـــنــگ آوریــم | کـه بــا هـرکـسـی رای جـنـگ آوریـم |
مجـویید ازین پـس کـس ازمن سـخـن | کــزیـن بــاره ام پــاســخ آمــد بــبــن |
اگــر جــنــگ ســازیــد یــاری کــنــیـم | بــه پــیـش ســواران سـواری کـنـیـم |
چــوخـشـنـود بــاشـد ز مـن پــهـلـوان | بـــرآنــم کــه جــاویــد مــانــم جــوان |
گروه کتاب پایگاه خبری شاعر
منبع : درج
منبع : درج