فرهنگی، هنری و ادبی

امروز : 5 اردیبهشت 1403

حسن مقطع

 

عنوان آرايه: حسن مقطع: 

 توصيف آرايه:

كه آن را حسن ختام نيز گويند آن است كه بيت آخر غزل يا قصيده را زيبا و دلنشين

آورند تا شنونده را شاد كنند و اثرى نيكو در فكر و روح او باقى گذارند. مانند اين بيت:

 

مرنج حافظ و از دلبران حفاظ مجوى   گناه باغ چه باشد چو اين درخت نرست؟

 

كه به جهات زير، مصداق حسن مقطع است: 1. روانى و استحكام 2. استفهام

مجازى- گناه باغ چه باشد؟ 3. رعايت صنعت اشتقاق ميان حافظ و حفاظ 4. مراعات

نظير ميان باغ و درخت و نرست 5. صنعت تجريد- مرنج حافظ…- 6. ابداع يعنى

چند صنعتى…

در بيشتر غزل‌هاى حافظ، صنعت حسن مقطع رعايت شده است:

عشقت رسد به فريادگر خود به سان حافظ   قرآن ز بر بخوانى با چارده روايت

 

چو حافظ در قناعت كوش و از دنياى دون بگذر   كه يك جو منت دونان، به صد من زر نمى‌ارزد

 

– هر گنج سعادت كه خدا داد به حافظ   از يُمن دعاى شب و ورد سحرى بود-